รายงานวิจัย
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
2560
รูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเอง เพื่อสุขภาวะเชิงสร้างสรรค์ด้วยกระบวนการ 4 ส. ของกลุ่มผู้สูงวัย เทศบาลตลาดใหญ่ จังหวัดเชียงใหม่และภาคีเครือข่าย
การวิจัยมีวัตถุประสงค์พัฒนารูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อทดลองใช้
รูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อสุขภาวะ ด้วยกระบวนการ 4 อ.สาหรับกลุ่มผู้สูงวัย ทต.
ตลาดใหญ่ จ.เชียงใหม่ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงทดลองร่วมกับเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงปฏิบัติการ
แบบมีส่วนร่วม การดาเนินงานมี 2 ระยะ ระยะที่ 1 สถานภาพ ศักยภาพ และแนวทางการพัฒนารูปแบบ
กิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อสุขภาวะ ด้วยกระบวนการ 4 อ.สาหรับกลุ่มผู้สูงวัย ระยะที่ 2
พัฒนาและทดลองใช้รูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อสุขภาวะ โดยมีการจัดกิจกรรมการ
เรียนรู้ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และจัดการความรู้จากประสบการณ์ความสาเร็จ ระหว่างดาเนินการ รวมทั้ง
ทดลองใช้รูปแบบการกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเอง
ผลวิจัยพบว่ารูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อสุขภาวะ ด้วยกระบวนการ 4 อ.
สาหรับกลุ่มผู้สูงวัย ที่ได้รับการยอมรับร่วมกันของภาคีเครือข่ายและผู้ทรงคุณวุฒิ มีวงจรการเรียนรู้เป็น
3 องค์ประกอบเรียกว่า BCL Modelได้แก่ 1) การเรียนรู้จากแบบปฏิบัติที่ดีและทาแผนแบบมีส่วนร่วม
(Best Practices Learning and Participatory Plan : B) มีขั้นตอนสาคัญคือ 1.1) การศึกษาข้อมูลการ
จัดการสุขภาวะท้องถิ่นและแบบปฏิบัติที่ดี 1.2) ออกแบบกิจกรรมเสริมทักษะและจัดทาแผนปฏิบัติการ
ดาเนินกิจกรรม 1.3) ทาคู่มือเสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อสุขภาวะ ด้วยกระบวนการเรียนรู้เชิง
สร้างสรรค์ 1.4) ทาแผนปฏิบัติแผนการพัฒนารูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อสุขภาวะ
2) ปฏิบัติการและเรียนรู้กับผู้มีประสบการณ์ (Coaching Peried : C ) มีขั้นตอนสาคัญคือ 2.1)
ปฏิบัติการพัฒนารูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการจัดการตนเองแบบร่วมมือกับผู้มีประสบการณ์และภาคี
2.2) จัดการความรู้สู่การปฏิบัติแบบนาตนเอง 2.3) ปฏิบัติการพัฒนารูปแบบกิจกรรมเสริมทักษะการ
จัดการตนเองแบบนาตนเอง และ 3) สานพลังเครือข่ายเรียนรู้เพื่อพัฒนาต่อเนื่อง (Learning
Organization : L) ขั้นตอนสาคัญคือ 3.1) แลกเปลี่ยนเรียนรู้และเสริมศักยภาพการปฏิบัติ 3.2) การ
จัดการความรู้สู่การใช้ประโยชน์ สาหรับผลการทดลองใช้รูปแบบการกิจกรรมพบว่า มีผลที่แสดงถึงความ
เปลี่ยนแปลงในทางบวกอย่างเป็นรูปธรรมทั้งด้านความรู้และความสามารถในการพัฒนารูปแบบกิจกรรม
เสริมทักษะการจัดการตนเองเพื่อสุขภาวะ ด้วยกระบวนการ 4 อ.สาหรับกลุ่มผู้สูงวัย นอกจากนี้ด้านความ
พึงพอใจของผู้ร่วมโครงการพบว่าอยู่ในระดับมากและมากที่สุดทุกรายการ
รูปแบบกิจกรรม