รายงานวิจัย
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย
2560
การเพิ่มมูลค่าลางสาดด้วยกระบวนการแปรรูปผลิตภัณฑ์เชิงพาณิชย์
การพัฒนาผลิตภัณฑ์มูลค่าเพิ่มจากลางสาดด้วยการแปรรูปผลิตภัณฑ์เชิงพาณิชย์ มุ่งเน้นการออกแบบผลิตภัณฑ์และกระบวนการแปรรูปเพื่อแก้ปัญหาลางสาดสดที่ตกเกรด และมีเป้าหมายให้เกิดการกระจายรายได้สู่เศรษฐกิจฐาน ดังนั้นในกระบวนการออกแบบผลิตภัณฑ์จึงเริ่มตั้งแต่การสำรวจความต้องการของผู้บริโภคเชิงลึก (Insight) และจุดเด่นของลางสาด แล้วออกแบบเป็นผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคกลุ่มเป้าหมาย โดยใช้หลักการของ Design Thinking Process พัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปจากลางสาด ด้วยกระบวนการ 5 ขั้นตอน คือ 1) เก็บข้อมูลเพื่อทำความเข้าใจลูกค้า 2) สกัดหา Needs และ Insight ของลูกค้า 3) สร้างไอเดียเพื่อผลิตสินค้าที่ตอบโจทย์ลูกค้า และคำนึงถึงความเป็นไปได้ในการผลิตเชิงพาณิชย์ 4) สร้างผลิตภัณฑ์ต้นแบบ และ 5) ทดสอบตลาดเพื่อดูผลตอบรับจากลูกค้า ในงานวิจัยครั้งนี้เกิดผลิตภัณฑ์ที่สามารถก่อเกิดรายได้ให้กับคนในชุมชน ผู้ประกอบการ แบ่งเป็นผลิตภัณฑ์ 3 กลุ่ม ดังนี้
1) Primary product ได้แก่ เปลือกและเม็ดลางสาด (ตากแห้ง)
2) Intermediate product ได้แก่ เนื้อผสมน้ำลางสาดแช่แข็ง
3) Finished product ได้แก่ สเลอปี้ลางสาด น้ำลางสาดพร้อมดื่ม ไอศกรีมเชอร์เบตลางสาด
ในการดำเนินการผลิตเชิงพาณิชย์จะดำเนินงานโดยผู้ประกอบเพื่อสังคมในพื้นที่ โดยจะเน้นการแปรรูปลางสาดเป็น intermediate product โดยมีผลิตภัณฑ์หลักคือ เนื้อผสมน้ำลางสาดแช่แข็ง บรรจุถุงละ 1 กิโลกรัม จำหน่ายในราคาขายปลีก กิโลกรัมละ 160 บาท คิดเป็นมูลค่าที่เพิ่มขึ้น 300 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับการจำหน่ายลางสาดสด กิโลกรัมละ 20 บาท
หัวใจสำคัญของการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากลางสาดให้ตอบโจทย์ลูกค้า นอกจากจะต้องมีรสชาติอร่อย และมีประโยชน์ต่อสุขภาพแล้ว ต้องใส่คุณค่าด้านจิตใจด้วย ซึ่งจะเป็นเรื่องราวในระบบวนเกษตร ที่สร้างความยั่งยืนและสร้างสมดุลในระบบนิเวศน์ ก่อเกิดการกระจายรายได้ให้กับคนในพื้นที่ ซึ่งเป็นคุณค่าที่ต้องนำมาประกอบการออกแบบผลิตภัณฑ์ และสื่อสารให้ผู้บริโภคได้รับรู้ ทำให้ผู้บริโภคผลิตภัณฑ์ลางสาดรู้สึกมีคุณค่าเมื่อซื้อสินค้า
ในกระบวนการสำรวจความต้องการของผู้บริโภค และการทดสอบตลาด ในงานวิจัยครั้งนี้ ได้จัดกิจกรรมในงานระดับประเทศ ทำให้เห็นความต้องการของกลุ่มลูกค้าที่หลากหลาย เป็นตัวแทนของประชากรที่แท้จริงเมื่อมีการผลิตเพื่อจำหน่ายเชิงพาณิชย์ นอกจากนี้ในงาน Thaifex ผู้วิจัยจะได้เจอกับผู้ประกอบการมาชิมตัวอย่างสินค้า และให้ข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ บางรายอาจสนใจซื้อผลิตภัณฑ์ เกิดการเจราทางธุรกิจต่อยอดต่อไป
ลางสาด,การเพิ่มมูลค่า,การแปรรูปผลิตภัณฑ์