รายงานวิจัย
ทุนวิจัยจากงบประมาณแผ่นดิน
2554
ความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาด้านการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพร เพื่อสร้าง องค์ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย ในอ าเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์
The Biodiversity and Wisdom in Utilization of Herbal for Thai Traditional Medicine Knowledge , Thapla district, Uttaradit province
การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาด้านการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพร ใน อ าเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเภทและชนิดของสมุนไพร ภูมิปัญญาการใช้ ประโยชน์ โดยท าการส ารวจและรวบรวมพันธุ์พืชสมุนไพรในพื้นที่ป่าและสวนเกษตรในอ าเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์ ท าการจัดเก็บตัวอย่างพันธุ์พืชโดยจัดท าตัวอย่างพรรณไม้แห้งเพื่อน าไปจัดจ าแนกชนิด ศึกษาข้อมูลทางพฤกษศาสตร์และตรวจสอบความถูกต้อง พร้อมทั้งรวบรวมข้อมูลการใช้ประโยชน์และ สรรพคุณยาจากปราชญ์ชาวบ้านในพื้นที่ศึกษาโดยการสัมภาษณ์ ผลการศึกษาพบพืชสมุนไพรที่สามารถจ าแนกชนิดพันธุ์ได้ทั้งหมด 229 ชนิด จ านวน 88 วงศ์ วงศ์ ที่พบมากที่สุดคือ ZINGIBERACEAE รองลงมาคือ EUPHORBIACEAE ใช้เป็นสูตรยารักษาโรค 86 สูตร สูตรยาที่ได้ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการต้มหรือแช่น้ ามากที่สุด ส าหรับลักษณะทางนิเวศวิทยาของพืชสมุนไพรได้ ได้ท าการศึกษาคุณสมบัติของดิน ซึ่งพบว่า ค่าปฏิกริยาของดินมีค่าอยู่ที่ระดับ 6.44 – 7.71 ปริมาณ อินทรียวัตถุในดินมีค่าอยู่ที่ระดับ 0.763 – 3.953 เปอร์เซ็นต์ ส าหรับความสามารถในการแลกเปลี่ยน ประจุบวกของดิน พบว่ามีค่าอยู่ที่ระดับ 9.75 – 15.10 me/100g ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมดมีค่าอยู่ที่ ระดับ 0.010 – 0.138 เปอร์เซนต์ ปริมาณฟอสฟอรัสและปริมาณโพแทสเซียมที่สกัดได้ มีค่าอยู่ที่ระดับ 0.023 – 0.092 เปอร์เซนต์ และ 0.037 – 1.135 เปอร์เซนต์ ตามล าดับ
ความหลากหลาย, สมุนไพร, ภูมิปัญญา, นิเวศวิทยา