สาขางานวิจัย

วิศวกรรมศาสตร์ การผลิต และการก่อสร้าง

แหล่งทุนวิจัย

ทุนสนับสนุนงานพื้นฐาน (Fundamental Fund)

ปี พ.ศ.

2569

ชื่องานวิจัย(TH)

นวัตกรรมเครื่องเพิ่มความชื้นและลดอุณหภูมิจากภูมิปัญญาชาวบ้าน

ชื่องานวิจัย(ENG)

An Innovation of humidifiers and temperature reducers from folk wisdom

นักวิจัย

ศิวัตม์ กมลคุณานนท์

ผู้ร่วมวิจัย

ปฏิพัทธิ์ ถนอมพงษ์ชาติ,

ผู้เชี่ยวชาญในพื้นที่

นายอำนาจ พวงรำ

วัตถุประสงค์

1. พัฒนานวัตกรรมเครื่องเพิ่มความชื้นและลดอุณหภูมิจากภูมิปัญญาชาวบ้าน 2. ทดสอบประสิทธิภาพเครื่องเพิ่มความชื้นและลดอุณหภูมิจากภูมิปัญญาชาวบ้าน

บทคัดย่อ

จากการสำรวจพื้นที่การผลิตเห็ดในจังหวัดอุตรดิตถ์จำนวน 10 ชุมชน ในประเด็นการควบคุมความชื้นสัมพัทธ์ในโรงเรือนพบว่า 5 ชุมขนใช้การรดน้ำในการเพิ่มความชื้นในโรงเรือน 4 ชุมชนใช้สปริงเกอร์ และ 1 ชุมชนใช้ผนังอิวาปอเรชั่น ทำให้ไม่สามารถควบคุมความชื้นให้เพียงพอต่อการเจริญเติบโตของเห็ด นอกจากนั้นเมื่อพิจารณารูปแบบการควบคุมอุณหภูมิในการผลิตเห็ดในโรงเรือนพบว่า 9 ชุมชนใช้วัสดุคลุมโรงเรือนเพื่อเป็นฉนวนลดความร้อนในโรงเรือน มีเพียง 1 ชุมชนใช้การติดตั้งพัดลมระบายอากาศในการควบคุมอุณหภูมิในโรงเรือน ซึ่งในกรณีที่อากาศภายนอกร้อนมาก จะมีเพียง 1 ชุมชนเท่านั้นที่สามารถควบคุมอุณหภูมิให้อยู่ที่ไม่เกิน 32 องศาเซลเซียส ที่ยังเป็นอุณหภูมิที่สามารถผลิตเห็ดได้ ส่วนอีก 9 ชุมชนจะไม่สามารถควบคุมอุณหภูมิให้เหมาะสมได้ หลักการพัฒนาเครื่องเพิ่มความชื้น หลักการประดิษฐ์จะสร้างไอน้ำขนาดเล็กด้วยคลื่นเหนือเสียง (Ultrasonic) โดยใช้กระแสไฟฟ้าจ่ายไฟให้กับชุดกำเนิดคลื่นเหนือเสียง ทำให้สร้างอนุภาคของน้ำให้เกิดการสั่นและเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูง เมื่ออนุภาคของน้ำมีพลังงานมากกว่าพลังงานของแรงตึงผิว ส่งผลทำให้เกิดอนุภาคของน้ำขนาดเล็กกระจายฟุ้งไปทั่วผิวน้ำ อนุภาคของน้ำขนาดเล็กจะถูกกักเก็บในภาชนะระบบปิดที่มีช่องพัดลมเพื่อเป่าลมเข้าไปในภาชนะ และมีช่องเปิดที่เป็นท่อทางออกของอนุภาคน้ำขนาดเล็กให้ฟุ้งกระจายออกไปในโรงเรือนผลิตเห็ด สร้างความชื้นในโรงเรือนให้มีความชื้นสัมพัทธ์ในระดับสูง 70-100% ในการติดตั้งเครื่องเพิ่มความชื้นในโรงเรือนสามารถควบคุมปัจจัยเรื่องความชื้นในโรงเรือนได้เป็นอย่างดี แต่ยังต้องทานร่วมกับพัดลมระบายอากาศเพิ่มระบายความร้อนออกจากโรงเรือน แต่ถ้าสามารถพัฒนานวัตกรรมเครื่องเพิ่มความชื้นที่สามารถผลิตไอน้ำที่มีอุณหภูมิที่ต่ำกว่าอุณหภูมิของน้ำปกติได้ และอาศัยหลักการในการแลกเปลี่ยนความร้อนในระบบ ไอน้ำที่มีอุณหภูมิต่ำจะช่วยลดอุณหภูมิในโรงเรือนให้ต่ำลงได้ นั่นแสดงว่าเครื่องเพิ่มความชื้นสามารถทำหน้าที่ได้ 2 ฟังก์ชันคือ การเพิ่มความชื้นและการลดอุณหภูมิในโรงเรือน เกษตรกรในจังหวัดอุตรดิตถ์มีความต้องการในการใช้เทคโนโลยีในการควบคุมปัจจัยการผลิตเห็ด เกษตรกรบางส่วนมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการควบคุมปัจจัยการผลิตเห็ดโดยติดตั้งเครื่องเพิ่มความชื้นในบางชุมชน ซึ่งภายหลังจากการติดตั้งเครื่องเพิ่มความชื้นแล้ว พบว่าเกษตรกรสามารถควบคุมความชื้นให้เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเห็ด โดยความชื้นสัมพัทธ์ในโรงเรือนอยู่ระหว่าง 78.2-81.3% (ค่าความชื้นสัมพัทธ์ที่เหมาะสม 70-90%) ผลผลิตเห็ดของแต่ละฟาร์มเพิ่มขึ้นจากเดิมในทุกฟาร์มระหว่าง 21.4-33.2% เฉลี่ย 26.2% (ศิวัตม์ กมลคุณานนท์ และคณะ, 2567) ผู้วิจัยเล็งเห็นว่าถ้าสามารถพัฒนาเครื่องเพิ่มความชื้นที่สามารถช่วยลดอุณหภูมิในโรงเรือนได้โดยใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านในการใช้โอ่งมังกรในการใช้เป็นภาชนะของเครื่องเพิ่มความชื้น ซึ่งจะเกิดประโยชน์ในการควบคุมปัจจัยในการผลิตเห็ดได้ดียิ่งขึ้น โดยเฉพาะในฤดูร้อนที่โดยปกติจะไม่สามารถผลิตเห็ดได้ เมื่อเกษตรกรได้ใช้เครื่องเพิ่มความชื้นที่สามารถลดอุณหภูมิได้ด้วย จะทำให้สามารถควบคุมปัจจัยการผลิตได้ สามารถผลิตเห็ดนอดฤดูกาลได้ โดยราคาจำหน่ายเห็ดนอกฤดูกาลจะมีราคา 100-120 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งราคาสูงกว่าราคาจำหน่ายเห็ดในฤดูกาลผลิตที่มีราคาจำหน่ายที่ 60-70 บาทต่อกิโลกรัม คิดเป็นราคาจำหน่ายที่สูงกว่าปกติ 66.7-71.4% สร้างรายได้ให้กับเกษตรกร และทำให้เกษตรกรมีรายได้ตลอดทั้งปี จากเดิมที่ผลิตเห็ดได้เพียง 8-9 เดือนต่อปี

คำสำคัญ

เครื่องเพิ่มความชื้น,การผลิตเห็ด,เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตของทุกสรรพสิ่ง,การควบคุมปัจจัยการผลิตเห็ด

ไฟล์เอกสาร