บทความวิจัย/วิชาการ
Thai-Journal Citation Index (TCI)
วารสารวิจยวิชการ
2565
แนวทางการเสริมสร้างทุนชุมชนให้เข้มแข็งสู่การกำหนดปัจจัยแห่งความสำเร็จ จังหวัดอุตรดิตถ์
Guidelines for Strengthening Community Capital to Determine Success Factors at Uttaradit Province
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของทุนชุมชน 2) พัฒนา
รูปแบบการเสริมสร้างความเข้มแข็งของทุนชุมชน 3) สังเคราะห์แนวทางการเสริมสร้างความ
เข้มแข็งของทุนชุมชนสู่การกำหนดปัจจัยความสำเร็จในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ์
ผู้ให้ข้อมูลหลักที่เป็นผู้รู้อยู่ในพื้นที่ซึ่งกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน
หัวหน้ากลุ่มองค์กรต่าง ๆ อาสาสมัครสาธารณสุข ปราชญ์ชาวบ้าน จำนวน 3 อำเภอ ๆ ละ 3
ตำบล ๆ ละ 3 หมู่บ้านละ 5-8 คน รวมเป็นจำนวน 195 คน โดยเก็บข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร
และสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม ผลการวิจัย พบว่า 1) องค์ประกอบทุนชุมชน ได้แก่ ทุนมนุษย์ ทุน
วัฒนธรรมและภูมิปัญญา ทุนสถาบัน กองทุนชุมชน ทุนทางธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 2) รูปแบบ
การพัฒนาทุนชุมชนพบว่ามีการจัดการตนเองภายในชุมชนและมีการสนับสนุนจากหน่วยงาน
ภายนอก เช่น มีการตั้งเครือข่ายคณะกรรมการ เป็นผู้บริหารจัดการดูแลกิจกรรมด้านการเกษตร
สังคมและวัฒนธรรม และ 3) แนวทางการเสริมสร้างทุนชุมชนให้เข้มแข็ง พบว่าภาคีเครือข่ายทั้ง
ภาครัฐและเอกชนมีความตระหนักถึงทุนชุมชนที่คงอยู่ เริ่มรณรงค์ปลูกฝังคุณค่าทุนชุมชนที่โดด
เด่น มีการทำข้อตกลงเพื่อสร้างจิตสำนึกให้มีความร่วมมือกันและอนุรักษ์ฟื้นฟูสืบต่อให้คนรุ่นใหม่
ทั้งนี้ปัจจัยที่กำหนดความสำเร็จคือ การเสริมสร้างและพัฒนากระบวนการเรียนรู้ของชุมชน การ
สร้างศรัทธาและพัฒนาศักยภาพแกนนำชุมชน และการถ่ายทอดความรู้จากการลงมือปฏิบัติสู่การ
นำใช้และการขยายผลต่อยอด
แนวทางการเสริมสร้างทุนชุมชน, ความเข้มแข็ง, ปัจจัยแห่งความสำเร็จ