ศาลเจ้าหลวงหมอกมุงเมือง 2022-07-26 15:52:05

ปราชญ์ชุมชน

นายเกริกฤทธิ์ สุธรรม

ข้อมูลติดต่อ

95 หมู่ที่ 1 บ้านป่าหัด ตำบลม่วงตึ๊ด อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน เบอร์โทร.093-3031282

รายละเอียด

มื่อปี 1902 พญาการเมืองโปรดให้สร้าง เมืองใหม่ที่บริเวณพระธาตุแช่แห้ง เรียกว่า "เวียงภูเพียงแช่แห้ง" โดยมีพระธาตุแช่แห้งเป็นศูนย์กลางเมือง พระบรมธาตุแช่แห้ง เวียงภูเพียงแช่แห้ง ซึ่งอยู่ห่างจากหมู่บ้านป่าหัด อยู่ห่างจากตัวเมืองไปราว 2 กม. ตามการเล่าขาลที่สืบทอดต่อกันมาจากผู้สูงอายุในหมู่บ้าน จากที่พญาการเมืองได้เสด็จมายังเวียงภูเพียงแช่แห้ง ได้เสด็จล่องแพจากเมืองวรนครปัว มายังเวียงภูเพียงแช่แห้ง แล้วเสด็จโดยช้างขึ้นไปยังวัดพระธาตุแช่แห้งฯ ซึ่งช้างหลวงตนนั้นมีชื่อว่า “เจ้าหมอกมุงเมือง” เป็นช้างหลวงของพญาการเมือง พญาการเมืองได้เสด็จถึงยังพระบรมธาตุแช่แห้งก็โปรดชี้พระหัตถ์ไปยังพื้นที่หมู่บ้านป่าหัดเป็นพื้นที่เลี้ยงช้างหลวง เพราะพื้นที่มีลักษณะเป็นที่ราบฝั่งแม่น้ำน่านเต็มไปด้วยความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเลี้ยงช้างหลวง ชาวบ้านที่อาศัยจึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้านว่า “หมู่บ้านพระหัตถ์” (หมู่บ้านป่าหัดในปัจจุบัน) พญาการเมืองครองเมืองภูเพียงแช่แห้งได้นานถึง 5 ปี ก็ถึงแก่พิราลัย ในปี 1907 ช้างหลวงเจ้าหมอกมุงเมืองก็ถึงแก่พิราลัย ชาวบ้านจึงได้อัญเชิญตามความเชื่อ คือดวงวิญญาณของช้างหลวงเจ้าหมอกมุงเมือง ประดิษฐานไว้บนแท่นพระวิหารเดิม เนื่องจากวิหารหลังเดิมถูกน้ำกัดเซาะ จึงได้อัญเชิญดวงวิญญาณของช้างหลวงเจ้าหมอกมุงเมืองประดิษฐานไว้บนแท่นพระพุทธรูปเดิม และสร้างเป็นศาลเจ้าหลวงขึ้นมา และเรียกที่ประดิษฐานนั้นว่า “ดงเจ้าหลวง” ตามความเชื่อของชาวบ้าน ดงเจ้าหลวงจึงกลายเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพบูชาตามความเชื่อของชุมชน ในทุก วันพญาวัน ของเดือนเมษายน ของทุก ๆ ปี ชาวบ้านจะมาร่วมกันเอาน้ำส้มปล่อย ดอกไม้ เทียน มาร่วมพิธี เรียกว่าพิธี “เลี้ยงดง ปางลูก ปางหลาน” เพื่อเคารพบูชา “สุมมาคาระวะเจ้าหลวง” ตามความเชื่อของบรรพบุรุษในการฆ่าหมูเลี้ยงดงที่ได้ถ่ายทอดมาสู่ลูกหลานถือได้ว่าเป็นความเชื่อที่ฝังรากลึกอยู่ในความรู้สึกของบ้านทุกคนมาช้านาน ก่อให้เกิดเป็นประเพณีเลี้ยงดงและเป็นประเพณีเดียวที่ยังคงสืบทอดรูปแบบดั้งเดิมเอาไว้ถ่ายทอดเล่าสู่ลูกหลานสืบไป
พื้นที่ชุมชน : ป่าหัด ม.1 ต.ม่วงตึ๊ด อ.น่าน จ.น่าน
ข้อมูลติดต่อ : อบต.ม่วงตึ๊ด 322 หมู่ 4 ตำบลม่วงตึ๊ด อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน โทร.